Innerlijke tijd 

Onlangs herlas ik het boek Windstilte van de ziel van filosoof Joke Hermsen. Het zijn fijne mijmeringen over de ziel en de tijd. Ze haakt aan bij het verschil tussen kloktijd en innerlijke tijd, een thema wat ze eerder uitgebreid beschreef in haar boek Stil de tijd. In een zomervakantie waarin ik 3 weken vrij was voelde ik hoe ik weer bij mijn innerlijke tijd kwam. Geheel geholpen door warm zonnig weer, waarin een dag gevuld kon worden met boodschappen doen voor het avondeten en zwemmen in zee. Dagen waarin ik me verwonderd heb over de prachtige bouwwerken uit de Griekse oudheid tijdens onze rondreis door de Peleponnesos. Hoe ik geïnspireerd werd door deze rijkdom aan cultuur, de oorsprong van de Europese beschaving.

Kloktijd

Door het jaar heen laat ik me vooral leiden door kloktijd. Op tijd komen op het werk, bij afspraken en de trein halen. Het in elkaar passen van werken, voor het gezin zorgen, sporten en vriendinnen bellen. Met alles wat moet. Logisch, want een heleboel dingen moeten ook om het leven te kunnen leven. Daarnaast ben ik van aanpakken en doorzetten. Kan efficiënt werken en leven, en krijg veel voor elkaar. Dat geeft echter ook stress, kost veel energie en vaak een gevoel van haast. En gaat ten koste van plezier, ontspanning en rust. In deze vakantie moest ik echt op adem komen, en mijn eigen batterij opladen. En ik vroeg mezelf af hoe ik dit het komende jaar ga doen. Laat ik me opnieuw meeslepen door werk (vooral) en klusjes (altijd die to-do lijst)?

Innerlijke tijd

Een zomervakantie is voor mij een mooie tijd om te reflecteren. Om afstand te nemen van het dagelijks werk en leven, en een ander ritme te volgen. De nieuwe omgeving liet een frisse wind door mijn hoofd en denken waaien. Ik kon goed merken dat mijn innerlijke tijd onvoldoende afgestemd is op de kloktijd. Heerlijk om dagen zonder haast te hebben. Rust en ruimte in mijn hoofd te krijgen. Me fitter te voelen. De druk op nek en schouders mede door veel zitten achter de computer verdwijnt. Hoe kan ik een beter evenwicht vinden tussen mijn innerlijke tijd en de kloktijd?

Evenwicht

Deze vraag nam ik mee in de ochtendmeditatie. Even later kwam spontaan het antwoord: “ik kan het voelen”. Mijn lichaam vertelt hoe het met me gaat. Hoe de energie is, mijn schouders aanvoelen en hoeveel ruimte er is in mijn geest. Als ik moe ben, mijn nek- en schouderspieren vastzitten is het tijd voor innerlijke tijd. Tijd om terug te schakelen en niet in de 5^e versnelling door te blijven racen. Door bijvoorbeeld op tijd naar bed te gaan, minder afspraken te plannen en meer buiten te wandelen. De rust en ruimte van de natuur ervaren.

Een ander antwoord dat kwam was “niet doen”. Wat iets anders is dan niets doen. Bij niet doen gaat het er vooral om er te zijn, aanwezig te zijn. Je niet verzetten, gebeurtenissen niet willen veranderen maar meebewegen met de stroom. Dit begrip heet in het taoïsme Wu Wei: weten wanneer wel te handelen en wanneer niet te handelen.